ग्राउटिङ किन आवश्यक छ? टाइललाई मजबुत र टिकाउ बनाउने कारण

2024-07-17 12:24:55

ग्राउटिङ के हो?  किन आवश्यक छ ? निर्माण प्रक्रिया को महत्त्वपूर्ण चरणहरू मध्ये एक चरण हो — ग्राउटिङ।

ग्राउट एक बाक्लो तलर पदार्थ हो। निर्माण क्षेत्रमा स साना ग्याप भर्न ग्राउट प्रयोग गरिन्छ। निर्माणको क्षेत्रमा अन्य मर्मतमा पनि ग्राउट प्रयोग गरिन्छ। 

• प्रिकास्ट कंक्रीटको खण्डहरू जोड्न, टाइलहरू बीचको जोडहरूमा, जस्ता सिल गर्ने काममा ग्राउट प्रयोग गरिन्छ। 
• ग्राउटहरु धेरै प्रकारका हुन्छन जस्तैः टायल ग्राउट, फ्लोरिंग, रेसिन ग्राउट, आदी। 
• टायलिङ ग्राउट प्रायः टायलबीचको खाली ठाउँहरू भर्न र यसको आधारमा टायल सुरक्षित गर्न प्रयोग गरिन्छ। 

नेपालमा प्रचलनमा रहेका इन्टेरियर डिजाइन अवधारणामा पनि ग्राउटिङको प्रयोग बढ्दै गएको छ, किनभने यसले घर वा अफिसका टायल र सतहलाई आकर्षक बनाउँछ।

टायल ग्राउटका फाइदाहरू

● प्रयोग गर्न सजिलो छ। पानीसँग सजिलै मिसाएर नरम घोलको रूपमा ग्याप भर्न सजिलो हुन्छ।

● जोइन्टहरु चर्किनबाट जोगाउँछ।

● पानीले असर नगर्ने हुन्छ।

● उच्च शक्ति र घर्षण प्रतिरोधी गुण भएकाले यसलाई शौचालय र बाथरूम टायल ग्राउटिङमा उपयुक्त हुन्छ। 

निर्माण प्रक्रिया मा जब फिनिसिङ चरणमा पुगिन्छ, त्यतिबेला टायल ग्राउटिङले सम्पूर्ण सतहलाई बलियो र सौन्दर्यपूर्ण देखाउन मद्दत गर्छ।

इन्टेरियर डिजाइनमा प्रयोग हुने आधुनिक शैलीका टायलहरू जस्तै– म्याट फिनिस, मोसाइक वा स्टोन लुक टायलहरूमा पनि ग्राउटिङले फिनिसिङलाई अझ प्रिमियम देखाउँछ, जुन अहिले नेपालमा प्रचलनमा रहेका इन्टेरियर डिजाइनका महत्त्वपूर्ण तत्वहरूमध्ये एक हो।

टायल राख्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु

● वाटरप्रुफिङ गर्नु पर्छ।

● कोरामसिनो गरिसकेपछि स्लोप मिलाई  त्यसमा टायल राख्नुपर्छ।

● गुणस्तरीय प्रकारको टायल प्रयोग गर्नुपर्छ।

● टायल राख्दा एडेसिभ प्रयोग गर्नुपर्छ।

टायल राख्ने प्रविधि र सामग्री पनि अहिले नेपालमा प्रचलनमा रहेका इन्टेरियर डिजाइन ट्रेन्डसँग मेल खान थालेका छन्। यसले भित्तादेखि फ्लोरिङसम्म एकरूपता ल्याएर समग्र सौन्दर्य बढाउँछ। त्यसैले, सही निर्माण प्रक्रिया अपनाउँदा टायलको फिनिस र टिकाउपन दुवै बढ्छ।

 ग्राउट गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु

● दक्ष जनशक्तिबाट मात्र टायल लगाउनु पर्छ।

● टायल लगाउदा २।३ एमएमको ग्याप राख्नु पर्दछ। ग्यापको लागि टायल पसलमा जोड     

        चिन्हको स्पेसर दिइएको हुन्छ त्यसलाई प्रयोग गरि ग्याप राख्नुपर्छ।

● टायल फोहोर नहोस भनेर  टायलको छेउमा टेप प्रयोग गर्नुपर्छ।

● टायलमा ह्वाइट सिमेन्ट वा पुटिङ प्रयोग गर्नुहुँदैन।

● ग्राउटमा हामीले पोलिमराइज्ड भएको ग्राउट  प्रयोग गर्नुपर्छ।

● ग्राउटको आयु ४।५ वर्षको हुने भएकाले यसलाई पुनः ग्राउट गरिराख्नुपर्छ।

ग्राउटिङको गुणस्तर राम्रो हुनाले इन्टेरियरको दीर्घायु बढ्छ र सतहको फिनिस पनि राम्रो देखिन्छ — जुन कुरा नेपालमा प्रचलनमा रहेका इन्टेरियर डिजाइनमा उच्च प्राथमिकतामा राखिन्छ। यसरी राम्रो निर्माण प्रक्रिया अपनाउँदा सम्पूर्ण संरचनाको आयु पनि बढ्छ।

पुरानो ग्राउटमा नयाँ ग्राउट राख्न मिल्छ?

पुरानो ग्राउटको माथि नयाँ ग्राउट गर्न मिल्छ। पुरानो ग्राउट हटाउने उपकरणले टायलको जोइन्टमा २।३ एमएम काटेर सफा गरि त्यसमा फेरि ग्राउट गर्न सकिन्छ। यसरी पुनः चार वा पाँच वर्षमा ग्राउट गरिराख्नु पर्छ।

इन्टेरियर डिजाइनका लागि टायल फिनिस ताजा राख्न यो विधि धेरै प्रभावकारी मानिन्छ, विशेष गरी नेपालमा प्रचलनमा रहेका इन्टेरियर डिजाइनमा जहाँ नियमित मर्मतले घरलाई नयाँ जस्तो देखाउँछ। यो पनि एक निर्माण प्रक्रिया को निरन्तर सुधार गर्ने चरण हो।

नोजल ग्राउटिंग भनेको के हो?

इन्जेक्शन ग्राउटिङ भनेको कंक्रीटमा  वा संरचनात्मक सदस्यहरूमा भएका क्र्याकहरू, खुल्ला जोडहरू, भोइडहरू वा हनीकम्ब भर्ने विधि हो। 

यो ग्राउट सामग्रीलाइ दबाब दिएर खाली ठाउँ भर्ने गरिन्छ। जसलाइ संरचना बलियो बनाउन र पानी प्रवेश रोक्न प्रयोग गरिन्छ। यो प्राय साँधको पर्खाल र हनीकोम्व भएको ठाउँमा प्रयोग हुन्छ।

नेपालमा प्रचलनमा रहेका इन्टेरियर डिजाइनका ठूला प्रोजेक्टहरू (जस्तै– कमर्शियल अफिस वा आधुनिक आवास) मा पनि यस्तो इन्जेक्शन ग्राउटिङ प्रविधि प्रयोग हुन थालेको छ। यो प्रविधि पनि आधुनिक निर्माण प्रक्रिया को एउटा भाग हो जसले संरचनाको मजबुती सुनिश्चित गर्छ।

टायल स्पेसर

स्पेसरहरू प्लास्टिक, सिरेमिक वा काठको सानो क्रस जस्तै वा प्लस आकारका टुक्राहरू हुन् जसले टाइलहरूबीच समान दुरीमा थोरै ठाउँ राख्न सहयोग गर्दछ। तिनीहरू विभिन्न साइजहरूमा आउँछन्। तर  प्रायः प्रयोग हुने स्पेसरहरू चौडाइमा १ देखि ८ इन्चसम्म हुन्छन्। 

स्पेसरहरू प्रयोग गर्न सतहमा एक पटकमा ४ वटा टाइलहरू राख्नु पर्छ। स्पेसर प्रयोग गरि टायल राख्न गाह्रो मात्र होइन समय पनि खपत हुन्छ।

यद्यपि, नेपालमा प्रचलनमा रहेका इन्टेरियर डिजाइनमा टायल स्पेसरको प्रयोगले सफा र सन्तुलित फिनिस दिन मद्दत गर्दछ। यो पनि निर्माण प्रक्रिया मा सन्तुलन र सटीकता कायम गर्न प्रयोग हुने महत्वपूर्ण प्रविधि हो।

स्पेसर नराख्दा टायल फुट्छ? 

स्पेसर नराखी पनि टायल लगाउन सकिन्छ। तर स्पेसरहरू प्रयोग नगर्दा टायलहरू फुट्न सक्ने र सिपेजका लागि संवेदनशील हुन्छन्। टाइल स्पेसरहरू प्रयोग गरिएको छैन भने टायल राख्दा बाङ्गो हुने जोखिम हुन्छ। 

त्यस्तै टायल स्पेसरहरू टायल भुइँमा टाँसिएको २०।३० मिनेट पछि हटाउनु पर्छ। तिनीहरूलाई छिट्टै हटाउन मिल्दैन । छिटै हटाउँदा टाइलहरू सिफ्ट हुनसक्छ।आवश्यक भन्दा धेरै ग्याप हुनसक्छ। त्यस्तै यसको विपरित तिनीहरूलाई धेरै लामो समयसम्म छोड्न पनि हुदैन, स्पेसरहरू अड्किन सक्छ।

भित्तामा भने स्पेसर नराखी टायल लगाउन पनि सकिन्छ। तर कामदार भने अनुभवी हुन जरूरी छ। टायलहरूबीच अन्दाज गरेर ग्याप राखी पछि ग्राउटिङ गर्नुपर्छ। अन्यथा पछि पानी पसेर सिपेजको समस्या देखिन पनि सक्छ। 

यी सबै कुराहरूले देखाउँछ कि नेपालमा प्रचलनमा रहेका इन्टेरियर डिजाइनहरू केवल सौन्दर्यमा मात्र होइन, व्यावहारिक र दीगो निर्माण प्रक्रिया  पनि केन्द्रित छन्।